Πώς μπορώ να ενισχύσω την αναγνωστική ευχέρεια μέσα στην τάξη;

Η αναγνωστική ευχέρεια είναι η  ικανότητα να διαβάζουμε λέξεις με ακρίβεια, ταχύτητα και ανάλογη εκφραστικότητα. Όταν οι μαθητές διαβάζουν με ευχέρεια μπορούν να αφιερώσουν τον χρόνο τους και την προσοχή τους και στην κατανόηση, που είναι και ο σκοπός της ανάγνωσης.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε όλα τα παιδιά, και ιδιαίτερα τα παιδιά με δυσκολίες στην ανάγνωση, να βελτιώσουν την αναγνωστική τους ευχέρεια μέσα στην τάξη;

Κατ’ αρχάς, είναι απαραίτητο το κείμενο να είναι επιπέδου που μπορεί να το χειριστεί ο μαθητής. Για παράδειγμα, ένας μαθητής με μαθησιακές δυσκολίες, στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση θα δυσκολευτεί πολύ να διαβάσει ένα διήγημα του Παπαδιαμάντη. Επίσης, μια σιωπηρή ανάγνωση πριν τη φωναχτή, βοηθάει όλους τους μαθητές να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με το κείμενο.

Μπορούμε ακόμα:

• να επιλέγουμε κείμενα που προσφέρονται για εξάσκηση της προσωδίας, όπως τα ποιήματα. Ένα από τα δύο βασικά συστατικά της αναγνωστικής ευχέρειας (το άλλο είναι η αυτόματη αναγνώριση λέξεων) είναι η προσωδία (ή αλλιώς η εκφραστικότητα όταν διαβάζουμε ένα κείμενο). Οι καλοί αναγνώστες έχουν την ικανότητα να χρωματίζουν τη φωνή τους ώστε να δίνουν νόημα σε αυτό που διαβάζουν. Ανεβάζουν και κατεβάζουν τον τόνο της φωνής τους, επιταχύνουν ή επιβραδύνουν αντίστοιχα, κάνουν μικρές παύσεις ή τονίζουν κάποια σημεία. Αντίθετα, οι φτωχοί αναγνώστες διαβάζουν λέξη – λέξη με ένα μονότονο ρυθμό.
• να δίνουμε ποικιλία κειμένων, καθώς αυτό κινεί το ενδιαφέρον των μαθητών και τους κινητοποιεί. Είναι αλήθεια ωστόσο ότι αυτό θα δυσκολέψει έναν φτωχό αναγνώστη ο οποίος θα χρειαστεί να διαβάσει το ίδιο κείμενο περισσότερες φορές. Η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση είναι μία τακτική που ακολουθείται περισσότερο στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, όμως μπορεί να αξιοποιηθεί και στη δευτεροβάθμια. Και εδώ θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ένα ποίημα ή ένα θεατρικό έργο στο οποίο τα παιδιά θα πρέπει να εξασκηθούν ώστε να το παρουσιάσουν σε κοινό (έτσι δεν δίνεται σημασία μόνο στην ταχύτητα αναγνώρισης της λέξης αλλά και στην προσωδία). Τα παιδιά σε μικρές ομάδες προβάρουν ένα κείμενο αρκετές φορές και το παρουσιάζουν, μία φορά την εβδομάδα στην τάξη.
• να γίνεται η ανάγνωση σε ζευγάρια. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει έναν φτωχό αναγνώστη που διαβάζει ταυτόχρονα με έναν καλό αναγνώστη, ή ενώ ακούει το κείμενο μαγνητοφωνημένο ή σε μικρή ομάδα. Οι μαθητές που έχουν δουλέψει την αναγνωστική ευχέρεια με αυτόν τον τρόπο αναφέρουν ότι νιώθουν πιο άνετα να διαβάζουν δυνατά καθώς τους προσφέρει ένα είδος ανωνυμίας. Επίσης αυτό βοηθάει πολύ στην ανάγνωση λέξεων ορολογίας. Μπορούμε επίσης να μαγνητοφωνήσουμε την πρώτη προσπάθεια και την τελευταία και να εντοπίσουν οι μαθητές τις διαφορές.
• να λειτουργούμε ως πρότυπα διαβάζοντας δυνατά το κείμενο. Ζητάμε από τους μαθητές μας να προσέξουν τον τρόπο που χρωματίζουμε τη φωνή μας. Τονίζουμε τα δύσκολα σημεία του κειμένου (μια δύσκολη λέξη).