Κατανόηση κειμένου; Ξεκινήστε από τις λέξεις!
Βασικός παράγοντας στην κατανόηση ενός κειμένου είναι το λεξιλόγιο. Είναι επομένως σημαντικό να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιο των μαθητών αλλά και να διδάξουμε στρατηγικές ώστε να μπορούν να “μαντεύουν” το νόημα λέξεων που δεν τους είναι οικείες.
Εντοπίζοντας λέξεις με κοινά συνθετικά οι μαθητές μπορούν να μάθουν ομάδες λέξεων και να αποκτήσουν δεξιότητες ώστε να μη χρειάζεται να απομνημονεύσουν μεμονωμένες λέξεις και σημασίες. Διδάσκουμε τους μαθητές να χρησιμοποιούν στρατηγικές ώστε να σπάνε τις σύνθετες λέξεις στα μέρη τους, να διαβάζουν πολυσύλλαβες λέξεις, να εντοπίζουν ασυνήθιστες λέξεις, να αναγνωρίζουν προθήματα και επιθήματα, καταλήξεις, ρίζες και φυσικά πώς να χρησιμοποιούν αυτά που ξέρουν για τη δομή των λέξεων ώστε να αποκωδικοποιήσουν άγνωστες λέξεις. Η αποκωδικοποίηση πολυσύλλαβων λέξεων είναι εξαιρετικά σημαντική στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Πολλοί μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν πολύ φτωχότερο λεξιλόγιο από τους συμμαθητές τους. Χωρίς παρέμβαση κινδυνεύουν να μείνουν ακόμα πιο πίσω.
Η γνώση της σημασίας της λέξης είναι σύνθετη και πολυδιάστατη γιατί απαιτεί τη γνώση ορισμών, την αναγνώριση της σημασίας των συνθετικών της λέξης αλλά και τη σχέση της λέξης με τα συμφραζόμενα. Εξάλλου, οι μαθητές με αναγνωστικές δυσκολίες έχουν σημαντικά ελλείμματα στη συνειδητοποίηση της σημασίας της λέξης.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- γράψτε τις λέξεις στον πίνακα (μπορεί να είναι οι δύσκολες λέξεις ενός κειμένου που έχουν να διαβάσουν)
- δώστε εύχρηστους/κατανοητούς ορισμούς καθώς και συνώνυμα ή αντίθετα
- κάντε συσχετισμούς με άλλες λέξεις ή βιώματα των μαθητών
- παίξτε παιχνίδια λέξεων / φτιάξτε εννοιολογικούς χάρτες προκειμένου να γίνουν οικείες στους μαθητές και χτίστε ένα εννοιολογικό πλαίσιο γύρω από τη λέξη
- κάντε ερωτήσεις και ενσωματώστε τις νέες λέξεις στην καθημερινή γλώσσα
Τέλος, πολύ σημαντικό είναι, επειδή ο εκπαιδευτικός προφανώς δεν μπορεί να διδάξει την κάθε λέξη, να μάθει ο μαθητής πώς μπορεί να βρίσκει το νόημα από τα συμφραζόμενα.
